Odmiana czasowników nieregularnych
Jak odmienić czasowniki nieregularne?
Czasowniki nieregularne, zwane także czasownikami mocnymi, stanowią stosunkowo niewielką część wszystkich czasowników w języku niemieckim. Wiele spośród nich należy jednak do słownictwa podstawowego. Cechą charakterystyczną tej grupy czasowników jest zmiana samogłoski rdzennej dla 2. i 3. osoby liczby pojedynczej. Formy liczby mnogiej są już odmieniane regularnie.
Możemy wyróżnić trzy grupy czasowników nieregularnych:
1) Czasowniki zmieniające samogłoskę rdzenną z a na ä
backen – piec
blasen – dąć, dmuchać
braten – smażyć
fahren – jechać
fallen – spadać
fangen – łapać
graben – kopać
halten – trzymać
laden – ładować
lassen – zostawiać
laufen – biec
raten – radzić
schlagen – bić
tragen – nosić
waschen – myć
wachsen – rosnąć
Należy pamiętać, że czasowniki braten, halten oder raten posiadają temat czasownika zakończony na literę -t, przez co nie otrzymują żadnej końcówki w 3. osobie liczby pojedynczej.
er/sie/es brät
er/sie/es hält
er/sie/es rät
2) Czasowniki zmieniające samogłoskę rdzenną z e na i
Do tej grupy czasowników należą:
brechen – łamać
essen – jeść
geben – dawać
gelten – obowiązywać
helfen – pomagać
messen – mierzyć
nehmen – brać
sprechen – mówić
sterben – umierać
treffen – spotykać
treten – kopać
vergessen – zapominać
werfen – rzucać
Odmiana czasownika nehmen różni się nieco od prezentowanego schematu. W przypadku tego czasownika występująca w temacie samogłoska h zostaje zamieniona w 2. i 3. osobie liczby pojedynczej na samogłoskę m:
du nimmst
er/sie/es nimmt
Pozostałe formy czasownikowe pozostają bez zmian.
Podobną sytuację mamy w przypadku odmiany czasownika treten. Spółgłoska t z tematu zostaje podwojona w 2. i 3. osoby liczby pojedynczej. Dodatkowo 3. osoba liczby pojedynczej nie otrzymuje żadnej końcówki podczas odmiany.
du trittst
er/sie/es tritt
3) Czasowniki zmieniające samogłoskę rdzenną z e na ie
W ten sposób odmieniają się następujące czasowniki:
befehlen – rozkazywać
empfehlen – polecać
geschehen – zdarzać się
lesen – czytać
sehen – patrzeć
stehlen – kraść
4) Czasowniki zmieniające samogłoskę rdzenną z o na ö
Innym czasownikiem, który odmienia się nieregularnie w czasie teraźniejszych jest czasownik wissen (wiedzieć). W przypadku tego czasownika samogłoska i rdzenna i zamienia się w liczbie pojedynczej na ei, przy czym pierwsza i trzecia osoba liczby pojedynczej nie otrzymują żadnej końcówki podczas odmiany. W liczbie pojedynczej w miejscu ss występuje ß.
Także czasowniki posiłkowe haben (mieć), sein (być) i werden (stać się, zostać) odmieniają w czasie teraźniejszym się w sposób nieregularny. Odmianę tych czasowników omówiłem w osobnym wpisie.
