Czasowniki zwrotne w języku niemieckim składają się z zaimka zwrotnego (sich = się/sobie) i czasownika. W bezokoliczniku na pierwszym miejscu stoi zaimek zwrotny, na drugim czasownik. W języku polskim mamy odwrotną sytuację:
sich interessieren – interesować się
Przykładowe zdania z użyciem czasowników zwrotnych:
Ich interessiere mich für Musik.
Interesuję się muzyką.
Interessierst du dich für Sport?
Czy interesujesz się sportem?
Można zauważyć, że zaimek zwrotny w języku polskim ma jedną formą “się”, natomiast zaimek zwrotny w języku niemieckim przyjmuje różną formę w zależność od tego, do której osoby się odnosi.
Zaimki zwrotne w bierniku (Akkusativ)
Większość czasowników zwrotnych w języku niemieckim łączy się z biernikiem (Akkusativ). Poniżej przedstawiamy odmianę zaimka zwrotnego w tym właśnie przypadku:
Przykłady innych czasowników zwrotnych:
sich ärgern – złosić się
sich waschen – myć się
sich schämen – wstydzić się
sich fühlen – czuć się
sich befinden – znajdować się
sich vorstellen – przedstawiać się
Nie zawsze czasowniki zwrotne w języku niemieckim są czasownikami zwrotnymi w języku polskim i odwrotnie. Przykłady takich czasowników:
sich bedanken – dziękować
sich unterhalten – rozmawiać
sich setzen – siadać
sich erholen – odpoczywać
lernen – uczyć się
lachen – śmiać się
lächeln – uśmiechać się
gefallen – podobać się
Zaimki zwrotne w celowniku (Dativ)
Zaimek osoby w języku niemieckim może zostać użyty także w celowniku (Dativ) i przetłumaczony na język polski jako “sobie”. Jest to druga grupa czasowników zwrotnych w języku niemieckim.
Ich wasche mir das Gesicht.
Myję sobie twarz.
Wascht ihr euch die Hände?
Czy myjecie sobie ręce?
Poniższa tabela obrazuje odmianę zaimków zwrotnych w celowniku. Widzimy, że formy zaimków zwrotnych w celowniku różnią się tylko w 1. i 2. osobie liczby pojedynczej od form zaimków zwrotnych w bierniku. Pozostałe formy są identyczne.
Innymi czasownikami należącymi do tej grupy są:
sich etw. überlegen – przemyśleć sobie
sich etw. ansehen – obejrzeć sobie
sich etw. vorstellen – wyobrazić sobie
sich etw. wünschen – życzyć sobie
sich etw. leisten – pozwalać sobie
sich etw. vornehmen – postanowić sobie
Zaimki zwrotne w bierniku (Akkusativ) i celowniku (Dativ)
Niektóre czasowniki mogą występować z zaimkami zwrotnymi zarówno w bierniku, jak i celowniku. Przykład:
Ich wasche mir das Gesicht.
Myję sobie twarz.
Ich wasche mich jeden Tag.
Myję się codziennie.
Kannst du dir das vorstellen?
Czy możesz to sobie wyobrazić?
Ich stelle mich dem Lehrer vor.
Przedstawiam się nauczycielowi.
Szyk zdania z czasownikiem zwrotnym
W zdaniu w szyku prostym zaimek zwrotny stoi na trzecim miejscu w zdaniu, za podmiotem i orzeczeniem.
W szyku przestawnym pozycja zaimka zwrotnego jest uzależniona od tego, która część zdania spełnia funkcję podmiotu. Jeśli podmiotem jest rzeczownik, to zaimek zwrotny stoi na drugiej pozycji (przykład 1). Gdy funkcję podmiotu spełnia zaimek osobowy, to wówczas przechodzi on na trzecią pozycję w zdaniu (przykład 2).
